Trung tâm kiểm thử của InfoWorld (IDG) đã đánh giá các thiết bị di động smartphone, tablet theo những tiêu chí được xác định trên quan điểm của nhà quản lí trong bối cảnh công nghệ đang thay đổi nhanh, nhất là khi các thiết bị di động này được coi là công cụ làm việc. Thiết bị di động thông minh như điện thoại và máy tính bảng hiện đều có vẻ đang được kỳ vọng quá cao so với thực tế. Ít ra đó cũng là kết luận của InfoWorld khi thử nghiệm và xem xét hệ thống đánh giá thiết bị di động hiện nay. Các tiêu chí đánh giá đã thay đổi nhiều so với trước đây. Có quá nhiều cải tiến mới được các nhà sản xuất đưa vào sản phẩm của mình làm cho cách đánh giá cũ không còn thích hợp nữa. Mãi tới năm ngoái, tốc độ sáng tạo và đổi mới của ngành di động mới chậm lại và thực sự đã thiết lập một ngưỡng mới cho các tiêu chí thử nghiệm đánh giá. Cũng trong giai đoạn này, hệ sinh thái di động cũng có những thay đổi quan trọng. Bảo mật đã không còn là mối quan tâm hàng đầu như thời điểm 4 năm trước đây. Thay vào đó, vấn đề nổi cộm giành được sự chú ý nhiều nhất hiện nay của ngành di động là vấn đề quản trị, khu vực mà hầu hết các nền tảng đều chưa tập trung khai thác. Các nền tảng di động lớn đều tích hợp sẵn các trình duyệt tốt và cung cấp kèm thêm nhiều ứng dụng tiện ích phục vụ người dùng. Ở góc độ này, có thể thấy rõ khoảng cách đã được thu hẹp và việc xác định đối tượng vượt trội trở nên khó khăn hơn trước rất nhiều. Vấn đề nổi cộm giành được sự chú ý nhiều nhất hiện nay của ngành di động là vấn đề quản trị, khu vực mà hầu hết các nền tảng đều chưa tập trung khai thác. Số lượng các dịch vụ hiện hữu trên các nền tảng cũng tăng mạnh. Có thể kể đến iCloud, Siri của Apple, Google Now và Maps của Google như những minh chứng cho việc thiết bị di động đã chuyển từ thiết bị đầu cuối độc lập trở thành một thành phần của công nghệ điện toán. Hệ thống tính điểm cũ của InfoWorld đã không dự đoán được sự bùng nổ của việc gia tăng các dịch vụ trên nền tảng di động. Do vậy, nhóm thử nghiệm đã xây dựng nên một hệ thống mới với những tiêu chí hợp thời và tính đến cả những thay đổi công nghệ trong tương lai. Trong bảng dưới đây, độc giả sẽ thấy các điểm số theo tiêu chí mới của các điện thoại thông minh và máy tính bảng tiêu biểu hiện nay. Tiếp theo đó sẽ là mô tả cho từng tiêu chí và các so sánh cơ bản giữa các nền tảng. Ứng dụng và trình duyệt Dịch vụ nền tảng Bảo mật và quản trị Khả dụng Phần cứng Điểm tổng 20% 20% 20% 20% 20% Apple iPad Air 7 7 8 8 7 7,4 (Khá) Apple iPad Mini with Retina Display 7 7 8 8 7 7,4 (Tốt) Apple iPhone 5c 8 7 8 8 7 7,6 (Tốt) Apple iPhone 5s 8 7 8 8 8 7,8 (Tốt) BlackBerry Q10 6 5 8 6 6 6,2 (Trung bình) BlackBerry Z10 6 5 8 6 7 6,4 (Trung bình) Google Nexus 5 7 7 6 8 7 7,0 (Tốt) Google Nexus 7, 2013 edition 7 7 6 8 6 6,8 (Trung bình) Google Nexus 10 7 7 6 7 6 6,6 (Trung bình) HTC 8X 6 5 5 6 6 5,6 (Kém) HTC One 7 6 6 7 7 6,6 (Trung bình) Motorola Mobility Moto X 7 6 6 6 6 6,2 (Trung bình) Nokia Lumia 800 series 6 5 5 6 6 5,6 (Kém) Samsung Galaxy S 4 7 6 6 7 7 6,6 (Trung bình) Samsung Galaxy Note 10.1, 2013 edition 6 7 6 7 6 6,4 (Trung bình) ZTE Open 5 5 5 5 5 5,0 (Kém) Ứng dụng và trình duyệt Hệ thống tính điểm cũ của nhóm thử nghiệm đã tách các tiêu chí trình duyệt và hỗ trợ Internet, kết nối doanh nghiệp, ứng dụng hỗ trợ chiếm tới 55% tổng điểm đánh giá. Kiểu chấm này đúng với thời gian đầu khi điện thoại thông minh vẫn còn là một thiết bị mới mẻ trên thị trường. Còn hiện giờ, các ứng dụng và trình duyệt ưu tú đã khác xa so với những người tiền nhiệm trên các thế hệ di động cũ với đại diện “sừng sỏ” là điện thoại thiên về hướng tương tác với thư và tin nhắn của BlackBerry. Vấn đề đang được quan tâm là liệu thiết bị di động có thể chính thức trở thành công cụ làm việc chứ không chỉ còn là thiết bị dành cho cá nhân. Thiết bị di động đã chuyển từ thiết bị đầu cuối độc lập trở thành một thành phần của công nghệ điện toán. Cho tới nay, ranh giới giữa trình duyệt và ứng dụng trở nên rất mong manh và chúng trở thành những tính năng cơ bản được cung cấp trên mọi nền tảng di động. Và một điều ai cũng có thể nhận ra là điện thoại thông minh và máy tính bảng đã thực sự trở thành những công cụ làm việc hiệu quả. Do đó nhóm thử nghiệm đã nhập các tiêu chí liên quan tới trình duyệt web và ứng dụng cũng như các tính năng kết nối doanh nghiệp liên quan tới ứng dụng (như email, lịch làm việc, quản lý danh bạ) vào chung một nhóm gọi là Ứng Dụng và Web đồng thời giảm số điểm của tiêu chí này xuống ở mức 20%. Tuy vậy một số điểm khác vẫn dùng để đánh giá thiết bị di động. Hệ điều hành iOS có bộ sưu tập ứng dụng đáng giá nhất cả về chất lẫn về lượng, đặc biệt là các ứng dụng hỗ trợ công việc, trình duyệt Safari của nó cũng rất tuyệt. Trình duyệt Chrome thì được cho là tốt hơn Safari bởi lẽ nó hỗ trợ HTML 5 nhưng hệ điều hành Android thì rõ ràng thua kém đối thử iOS về ứng dụng. Các hệ điều hành khác như Windows Phone, BlackBerry và những tên tuổi tiềm năng khcas như FireFox OS hay Ubuntu Touch đều tỏ ra yếu kém ở tiêu chí ứng dụng, ngay cả khi so sánh chúng với thế hệ iPhone đầu tiên ra đời năm 2007, có chăng chỉ hơn được về mặt trình duyệt. Hiện tại cả Microsoft và BlackBerry dã cho thấy những nỗ lực của họ để cải thiện vấn đề này và chúng ta hy vọng sẽ sớm thấy được những đột phá của họ trong tương lai. Dịch vụ nền tảng Đây là tiêu chí mới trong hệ thống tính điểm, nó bao gồm các dịch vụ mà nền tảng di động cung cấp cho người dùng trên thiết bị của mình thông qua điện toán đám mây hoặc nhà mạng. Trước đây tiêu chí này chỉ nằm khiêm tốn trong mục Ứng dụng hỗ trợ thuộc tiêu chí Kết nối doanh nghiệp của hệ thống tính điểm cũ. Còn hiện giờ tiêu chí Dịch vụ nền tảng này chiếm 20% tổng điểm đánh giá, tăng gần gấp đôi so với cách làm cũ. Tiêu chí này bao gồm các dịch vụ cài đặt trên thiết bị làm gia tăng trải nghiệm người dùng cũng như gia tăng những tính năng cho chính bản thân thiết bị: • Apple: Dịch vụ điện toán đám mây iCloud (bao gồm iCloud Keychain, đồng bộ dữ liệu, chia sẻ không gian lưu trữ), AirPlay, iTunes, hệ thống thông báo, bảo vệ dữ liệu, Apple Maps và các tính năng liên quan như Find My Friends cũng những dịch vụ viễn thông như iMessage và FaceTime. • Google: Google Now và các dịch vụ liên quan đến tìm kiếm hồ sơ người dùng, Google Maps và các dịch vụ định vị liên quan, hệ thống thông báo, Google Drive cùng các dịch vụ gắn liền với tài khoản Google khác. • BlackBerry: BlackBerry Messenger (BBM) và BlackBerry Hub. • Microsoft: Dịch vụ điện toán đám mây OneDrive và các tính năng đồng bộ dữ liệu liên quan, các dịch vụ liên quan tới tài khoản Microsoft Account, Bing Maps (sớm được thay thế bằng Here Maps của Nokia) và các dịch vụ định vị khác, các dịch vụ viễn thông khác bao gồm cả Skype khi được tích hợp vào hệ điều hành. iOS là hệ điều hành cung cấp các dịch vụ phong phú và toàn diện nhất. Android cũng cung cấp nhiều dịch vụ song có thể nhận thấy Google chỉ mang tới rất ít dịch vụ có ích cho cá nhân người sử dụng, hãng này thiên về các dịch vụ liên quan đến hồ sơ cá nhân và phục vụ mục đích quảng cáo. Microsoft thì sao chép một số dịch vụ cốt lõi của cả Apple và Google nhưng phần lớn là không được chỉn chu. Trong số các tên tuổi nền tảng di động lớn, BlackBerry cung cấp những dịch vụ nền tảng kém nhất, hãng chỉ hơn được các nền tảng mới cung cấp ứng dụng dựa trên nền web như Ubuntu Touch và Firefox OS. Bảo mật và quản trị Mãi đến năm 2010, Apple mới cung cấp các API liên quan tới bảo mật cho iPhone. Trước đó, chỉ có duy nhất BlackBerry chú trọng tới vấn đề này và đó là lý do tại sao các doanh nghiệp chỉ chọn dùng nền tảng này trong khoảng thời gian từ cuối những năm 90 thiên niên kỷ trước cho tới tận năm 2012. Mặc dù trong giai đoạn những năm 2000, nền tảng Windows Mobile cũng có cung cấp một số tính năng bảo mật thông qua giao thức Exchange ActiveSync, nhưng bất hạnh là Microsoft đã bỏ rơi không chú trọng đến Windows Mobile trong khoảng thời gian mà iPhone chưa xuất hiện. Kết quả là hiện nay chúng chỉ được dùng hạn chế ở một số cơ quan chính quyền mà thôi. Apple vẫn luôn nỗ lực hoàn thiện các API bảo mật của mình và giờ đây, iPhone đã thay thế cho các điện thoại BlackBerry trong doanh nghiệp, chỉ trừ một số doanh nghiệp quá nhạy cảm với công tác bảo mật. Google cũng tiến hành phương thức tiếp cận thị trường tương tự với Apple mặc dù cung cấp ít tăng hơn so với đối thủ. Còn hệ điều hành di động mới của Microsoft - Windows Phone thì vẫn không thể so sánh được với người tiền nhiệm Windows Mobile trong lĩnh vực bảo mật. Hiện giờ, ngay cả khi Microsoft đã tung ra phiên bản thứ ba cho Windows Phone, song nó vẫn chưa được chấp nhận tại đa số cộng đồng doanh nghiệp. Vấn đề đang được quan tâm là liệu thiết bị di động có thể chính thức trở thành công cụ làm việc chứ không chỉ còn là thiết bị dành cho cá nhân. Có thể nói trong số các nền tảng di động hiện nay, BlackBerry và iOS cung cấp khả năng bảo mật tốt nhất, Google kém hơn một chút còn Microsoft thì lựa chọn phương thức tiếp cận lộn xộn, thiếu nhất quán và không tương thích. Có thể thấy rõ rằng khả năng bảo mật hiện nay chính là chìa khóa tiếp cận với khối dianh nghiệp của các nhà cung cấp thiết bị di động. Hầu hết các tác vụ được thực hiện trong tương lai sẽ được quản lý thống nhất trên môi trường di động cũng như máy tính bàn mà không cần phát sinh thêm các giải pháp ràng buộc trung gian rắc rối nào. Kết quả là sự đổi mới sáng tạo dành cho lĩnh vực bảo mật không còn được chú trọng như trước nữa. Thay vào đó, chúng ta có thể nhận ra sự chú ý đang được hướng tới lĩnh vực quản lý như phân phối ứng dụng, cấp phép ứng dụng, bản quyền số và kiểm soát nội dung. Các nhà cung cấp bảo mật di động thông minh hơn đã sớm nghiên cứu nhiều giải pháp khác nhau cho việc quản lý bản quyền và nội dung số, song đây vẫn là một thị trường cực kỳ tiềm năng. iOS 7 của Apple đã có một bước tiến dài khi cung cấp các phương thức bảo mật cho các lĩnh vực nêu trên nhưng hãy tin rằng các đối thủ cạnh tranh của nó đều đang chạy đua để cung cấp những tính năng tương tự hoặc tốt hơn ngõ hầu mang đến cho người dùng những trải nghiệm tốt hơn khi sử dụng chứ không chỉ nhắm vào bảo vệ dữ liệu. Trong cơ chế tính điểm mới, các tiêu chí liên quan đến bảo mật vẫn chiếm 20% song các thành tố dính đến quản lý có cơ hội để giành lấy những điểm số cao hơn cho chính bản thân mình. Tính khả dụng Đây có lẽ sẽ là sự thay đổi gây tranh cãi nhiều nhất của lần thay đổi tiêu chí này khi tổng điểm của nó nhảy từ 15% lên 20%. Sở dĩ có sự thay đổi này vì rõ ràng hiện nay thiết bị di động không còn là một ngành mới nữa mà tính khả dụng của chúng chắc chắn nên được quan tâm như một tiêu chí quan trọng khi so sánh thiết bị. Các tiêu chí khác vẫn được giữ nguyên so với hệ thống cũ như dễ sử dụng, dễ bắt sóng cũng như tính tương thích hệ thống ngày càng cao mà không còn quá phụ thuộc bào nền tảng cung cấp nữa. Trong thời điểm hiện nay, chỉ có duy nhất Apple là mang đến sự hài lòng với tất cả những tính năng nêu trên. Các dịch vụ của BlackBerry và Microsoft xếp bét bảng bất chấp việc chúng đều có các thiết bị đầu cuối thiết kế không tệ. Phần cứng Nhóm thử nghiệm đã tăng tổng điểm của lĩnh vực Phần cứng lên thành 20% so với mức 10% trước đây do phần cứng ngày càng được thiết kế tinh vi hơn so với bốn năm trước. Máy ảnh tinh vi hơn, âm thanh chất lượng hơn cũng như sự bùng nổ của công nghệ cảm biến đã trợ giúp rất nhiều cho khả năng hỗ trợ kết nối ngoại vi và một loạt tính năng độc đáo khác như nhận diện vân tay Touch ID của Apple, tính năng tương tự của Motorola X8 và Samsung đã làm cho tiềm năng của các thiết bị di động hiên tại khác xa với các thiết bị tiền nhiệm. Mặt khác, nhóm thử nghiệm cũng đã hạ thấp tiêu chí để dự phòng cho sự thay đổi của phần cứng trong tương lai. Hiện tại các thiết bị được tính đủ chuẩn phục vụ trong doanh nghiệp đều có màn hình cảm ứng,m có khả năng xuất video và khả năng kết nối Bluetooth 4 chuẩn 4. Các thiết bị này đều sẽ được làm bằng vật liệu bền, tuổi thọ pin cao đủ cho nhu cầu sử dụng hàng ngày cũng như cung cấp đủ không gian lưu trữ và khả năng tương tác hệt như máy tính truyền thống. Các thiết bị di động có điểm số tối thiểu là 6 đều ở loanh quanh khu vực này. Các thiết bị có điểm số cao hơn thuộc về các sản phẩm có phần cứng tốt hơn hoặc mang tới những tính năng trội hơn thông thường. Với cách tính mới này, hầu hết các thiết bị chỉ đạt điểm 6 hay 7. Điểm số tệ nhất thuộc về ZTE Open và không có sản phẩm nào được 8 điểm. Cách tính điểm Trung tâm thử nghiệm của InfoWorld đã đưa ra mức điểm mới từ 5 (kém) đến 10 (xuất sắc). 6 là trung bình, 7 là tốt, 8 là rất tốt. Độc giả có thể thắc mắc về việc không có điểm kém hay nói cách khác những thiết bị hay bị mất dữ liệu, không an toàn sẽ nhận được điểm dưới 5. Mặc dù vậy, nhóm thử nghiệm sẽ lấy mốc thấp nhất là 5. Tuy nhiên,với hệ thống tính điểm mới, độc giả sẽ có cơ hội có những sản phẩm thú vị hơn, tìm thấy lỗ hổng cũng như quan sát được những thuận lợi, tương đồng và khác biệt quan trọng giữa các thiết bị, và bạn sẽ có thể nhìn thấy những chi tiết ảnh hưởng đến thiết bị thử nghiệm. Nguồn PC World VN
