Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, các doanh nghiệp viễn thông cần định nghĩa lại vai trò, chuyển mình thành nhà mạng thế hệ mới. Thông điệp được Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đưa ra tại hội nghị triển khai kế hoạch 2026 của VNPT ngày 18/12. Theo ông, trong nhiều thập kỷ, nhà mạng viễn thông được định nghĩa là doanh nghiệp xây dựng mạng lưới, phát triển thuê bao và cung cấp kết nối. Tuy nhiên, mô hình này đang bộc lộ những giới hạn, khi thị trường viễn thông truyền thống đã bão hòa, cạnh tranh chủ yếu dựa vào giá, trong khi giá trị gia tăng ngày càng thu hẹp. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Thúy Quỳnh Từ kinh nghiệm quốc tế, Bộ trưởng cho biết những quốc gia chuyển đổi số thành công đều định nghĩa lại vai trò của nhà mạng viễn thông, như Nhật Bản với NTT, Hàn Quốc với SK Telecom, Đức với Deutsche Telekom, Singapore với Singtel hay Phần Lan với Elisa. Các mô hình đều có điểm chung: nhà mạng không còn là doanh nghiệp viễn thông thuần túy mà trở thành nhà cung cấp hạ tầng số và nền tảng số quốc gia. Do đó, ông khẳng định "đã đến lúc phải tuyên bố về nhà mạng viễn thông thế hệ mới của Việt Nam - nền tảng số của nền kinh tế". Nói cách khác, nhà mạng viễn thông thế hệ mới là nhà cung cấp hạ tầng số quốc gia, làm chủ công nghệ lõi, điều phối hệ sinh thái và đồng hành cùng sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên số. Theo cách tiếp cận đó, vị thế của nhà mạng không còn được đo bằng số thuê bao hay dung lượng băng thông, mà bằng năng lực làm chủ hạ tầng số, dữ liệu, công nghệ lõi và vai trò điều phối hệ sinh thái số quốc gia. Để làm được điều này, nhà mạng không chỉ bán kết nối, mà phải trở thành nền tảng số, cung cấp năng lực dữ liệu, điện toán và AI - những hạ tầng thiết yếu cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Đặc điểm của nhà mạng viễn thông thế hệ mới Bộ trưởng chỉ ra năm đặc điểm của một nhà mạng viễn thông thế hệ mới. Trước hết, đó là nhà cung cấp hạ tầng số tích hợp, không chỉ là mạng viễn thông, mà còn gồm trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, điện toán biên và nền tảng bảo đảm an toàn, an ninh mạng. "Nhà mạng trở thành xương sống của không gian số quốc gia", ông nhấn mạnh. Thứ hai, nhà mạng phải làm chủ công nghệ lõi và có năng lực nghiên cứu, phát triển, chứ không chỉ vận hành hạ tầng dựa trên thiết bị mua từ bên ngoài. Nếu không, họ sẽ chỉ là người vận hành, bị phụ thuộc và không thể tạo ra giá trị mới. Một đặc trưng khác là nhà mạng sẽ "đóng vai trò điều phối" hệ sinh thái số quốc gia, chứ "không làm tất cả". Thay vì tự phát triển mọi dịch vụ, cần mở nền tảng, mở API, cho phép doanh nghiệp, startup và cơ quan nhà nước cùng phát triển trên hạ tầng chung. "SK Telecom hay Singtel đều đi theo hướng này, biến mạng viễn thông thành hạ tầng có thể lập trình", Bộ trưởng nêu dẫn chứng. Vai trò của nhà mạng lúc này là trở thành trụ cột hạ tầng, bảo đảm an toàn, tiêu chuẩn và khả năng liên thông, thay vì cạnh tranh với tất cả đối tác. Giá trị của nhà mạng, vì thế, được đo bằng số dịch vụ được xây dựng trên mạng lưới. Động lực tăng trưởng cũng sẽ dịch chuyển rõ rệt. Theo Bộ trưởng, tăng trưởng không nằm ở thuê bao, mà đến từ dữ liệu, nền tảng và các dịch vụ tích hợp cho doanh nghiệp và Chính phủ. Tăng trưởng sẽ nhiều hơn từ B2B (doanh nghiệp - doanh nghiệp), B2G (doanh nghiệp - chính phủ), từ các nền tảng số dùng chung, từ khả năng xử lý và khai thác dữ liệu an toàn và trách nhiệm. Xu hướng này đã được kiểm chứng ở Hàn Quốc, Singapore và nhiều nước châu Âu, khi nhà mạng cung cấp dữ liệu được xử lý, vận hành nền tảng AI và đám mây giống như điện năng, "cắm vào là chạy", tích hợp nhiều nhà cung cấp để tạo ra các giải pháp trọn gói theo nhu cầu. Ở tầm chiến lược, viễn thông, dữ liệu và nền tảng số không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà còn liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia, chủ quyền số và năng lực quản trị quốc gia. Vì vậy, theo Bộ trưởng, "nhà mạng viễn thông thế hệ mới là một hạ tầng chiến lược gắn với lợi ích quốc gia". Từ góc độ đó, ông cho rằng Việt Nam có nhiều điều kiện đặc biệt, khi sở hữu các nhà mạng lớn, có kinh nghiệm triển khai trên quy mô quốc gia, có mối liên kết chặt chẽ với Nhà nước và hiểu sâu sắc bài toán của Việt Nam. Theo ông, vấn đề "không phải là có đủ điều kiện hay không, mà là các nhà mạng có dám chuyển vai trò hay không". Đây không chỉ là sự thay đổi mô hình kinh doanh, mà là sự chuyển dịch về sứ mệnh. Chính sự chuyển dịch này sẽ quyết định vị thế của các nhà mạng Việt Nam trong 5 năm, 10 năm tới và xa hơn nữa. Một VNPT mới đang hình thành Tại Hội nghị, những thông tin mới về VNPT cũng được chia sẻ. Sau 5 năm tái cơ cấu và chuyển dịch từ mô hình nhà mạng viễn thông truyền thống thành tập đoàn công nghệ số, hoạt động kinh doanh của VNPT chứng kiến nhiều khởi sắc. Giai đoạn 2021-2025, tổng doanh thu hợp nhất của tập đoàn dự kiến đạt 287.885 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 31.477 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước 27.218 tỷ đồng. Riêng 2025, VNPT đạt doanh thu hơn 61.200 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế gần 6.600 tỷ đồng, đạt 103,7% kế hoạch. Năm 2025 cũng đánh dấu bước tiến mới khi VNPT triển khai chiến lược "go global", đưa sản phẩm, giải pháp công nghệ số tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, như hợp tác với Qualcomm thành lập Trung tâm R&D, mở ra hướng tiếp cận mới trong phát triển công nghệ lõi. Tập đoàn cũng vận hành tuyến cáp đất quốc tế VSTN dài gần 4.000 km, đồng thời đẩy mạnh thương mại hóa 5G và triển khai dịch vụ Internet trên máy bay. Chủ tịch Hội đồng thành viên VNPT Tô Dũng Thái nói về sự chuyển dịch từ telco sang techco. Ảnh: Thúy Quỳnh Tại hội nghị, Chủ tịch Hội đồng thành viên VNPT Tô Dũng Thái công bố Nền tảng Văn hóa giai đoạn mới, gắn với Chiến lược VNPT 4.0 và lộ trình chuyển đổi từ doanh nghiệp viễn thông truyền thống sang nhà cung cấp dịch vụ số. Nhận định về những chuyển đổi này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng việc quyết tâm tiến ra nước ngoài, chinh phục thế giới, đồng thời chuyển dịch từ telco (doanh nghiệp viễn thông truyền thống) sang techco (doanh nghiệp công nghệ số), là những quyết định lớn, đúng xu thế. "Hình hài một VNPT mới đang hình thành", ông nhận xét. Ông đánh giá tập đoàn đã làm đúng "cái móng, cái nền" trong giai đoạn chuyển đổi, từ xây dựng văn hóa doanh nghiệp đến xác định chiến lược và cách làm. Dù chuyển đổi theo hướng nào, VNPT vẫn là một doanh nghiệp hạ tầng. Do đó, chi cho đầu tư hạ tầng cần chiếm 15-20%, thậm chí 25-30% doanh thu doanh nghiệp. "VNPT cần một chiến lược đầu tư thông minh, ưu tiên cho vùng phủ", Bộ trưởng nói, khẳng định đây là con đường để nhà mạng phát triển, vươn lên trong giai đoạn tới. Ông Tô Dũng Thái, Chủ tịch VNPT, cho biết doanh nghiệp sẽ coi đây là cơ sở để xác định rõ hướng đi, cách làm và mục tiêu trong giai đoạn tới. Dù còn nhiều khó khăn, họ đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo. "Bước sang năm 2026, VNPT sẽ có những thay đổi lớn, mang tính đột phá", ông nói. Trọng Đạt VNPT ra mắt công ty AI, nhắm vào thị trường Mỹ, Nhật Nhà mạng Việt đầu tiên vượt 20.000 trạm 5G 'Hạ tầng viễn thông Việt Nam tương đương nước phát triển' Góp ý kiến tạo Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ Gửi góp ý Adblock test (Why?)Nguồn VNExpress
