Nguyên Bộ trưởng Chu Tuấn Nhạ - 'người anh lớn' của ngành khoa học và công nghệ

Nguyên Bộ trưởng Chu Tuấn Nhạ được coi là "người anh lớn" với các quyết sách thúc đẩy sự phát triển của ngành khoa học và công nghệ giai đoạn mới.


Giáo sư Chu Tuấn Nhạ, nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ, qua đời sáng 1/12 tại nhà riêng, hưởng thọ 87 tuổi. Hơn bốn thập kỷ công tác trong lĩnh vực giáo dục đại học và khoa học công nghệ, ông được nhiều thế hệ đồng nghiệp nhớ đến với những đóng góp giúp đưa khoa học công nghệ trở thành quốc sách hàng đầu.

Sinh năm 1939 tại Cổ Nhuế (Hà Nội), ông bắt đầu sự nghiệp với công việc tại Đại học Bách khoa Hà Nội, sau đó sang Ba Lan làm nghiên cứu sinh. Trở về nước, ông tiếp tục giảng dạy tại Đại học Mỏ - Địa chất, nơi ông giữ cương vị Bí thư Đảng ủy, Phó hiệu trưởng, trước khi chuyển sang công tác quản lý nhà nước năm 1983. Từ đây, con đường sự nghiệp của ông gắn bó mật thiết cùng quá trình phát triển của ngành khoa học và công nghệ.




Nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Tuấn Nhạ. Ảnh: Tư liệu


Với những người từng làm việc cùng, ông là người lãnh đạo kỹ lưỡng, đề cao kỷ luật nhưng luôn biết lắng nghe. Nhớ về người anh, người đồng nghiệp gắn bó hơn 30 năm, ông Bùi Mạnh Hải, nguyên Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ, chia sẻ "giáo sư Nhạ là nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản lý nghiêm túc, luôn làm việc với tinh thần trách nhiệm và sáng tạo cao".

Theo ông, trong công tác quản lý, Bộ trưởng Nhạ luôn thận trọng, lắng nghe và ủng hộ những ý kiến tốt, và thực tế cho thấy cách làm đó mang lại hiệu quả, góp phần vào thành công trong công tác quản lý khoa học và công nghệ của Bộ.

"Trong ký ức đồng nghiệp, giáo sư Nhạ không chỉ là lãnh đạo mà còn là người anh lớn", ông Hải nói, kể về những chuyến đi cùng Bộ trưởng Nhạ tới miền Tây, Tây Nguyên, các tỉnh miền núi để hướng dẫn cơ sở, kiểm tra hiệu quả hoạt động khoa học công nghệ tại địa phương. Trong mỗi chuyến đi đó, "ông rất thẳng thắn, làm việc đến nơi đến chốn, thúc đẩy cơ sở đổi mới và phát triển".




Bộ trưởng Chu Tuấn Nhạ phát biểu tại lễ trao giải thưởng khoa học công nghệ Vifotec, năm 1998. Ảnh tư liệu


Dấu ấn lớn nhất của giáo sư Chu Tuấn Nhạ thể hiện rõ trong giai đoạn 1993-2002 khi giữ cương vị Thứ trưởng, sau đó là Bộ trưởng Khoa học, Công nghệ và Môi trường (từ tháng 8/2002 trở thành Bộ Khoa học và Công nghệ).

Ông Hải cho biết, khi đó Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII được hình thành, xác định khoa học công nghệ cùng giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước. Đây cũng là nghị quyết khẳng định vai trò, vị trí của ngành khoa học và công nghệ. "Giáo sư Nhạ là người thúc đẩy mạnh mẽ việc đưa tinh thần, tư tưởng của nghị quyết thành luật, tạo cơ sở pháp lý cho đầu tư và phát triển khoa học công nghệ", ông Hải nói.

Dưới sự chỉ đạo của giáo sư, Luật Khoa học và Công nghệ được xây dựng, mở đường cho các luật tiếp theo như Sở hữu trí tuệ, Chuyển giao công nghệ hay Công nghệ cao. Ông cũng thúc đẩy hình thành các chương trình khoa học công nghệ trọng điểm cấp nhà nước về nông nghiệp, công nghiệp, y tế, môi trường, nhấn mạnh yêu cầu "ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất, thay vì chỉ nghiên cứu hàn lâm".

Trong giai đoạn quản lý của ông, tỷ lệ đầu tư cho khoa học và công nghệ đạt mức 2% ngân sách nhà nước - bước tiến, theo nguyên Thứ trưởng Bùi Mạnh Hải, "trước kia chúng ta không đạt được". Giáo sư Nhạ cũng quan tâm phát triển các quỹ đầu tư cho khoa học công nghệ, để nhà khoa học có thể chủ động hơn về nguồn lực, tránh phụ thuộc vào kế hoạch hàng năm.




Nguyên Bộ trưởng Chu Tuấn Nhạ (bên phải) trong một lần gặp gỡ, trao đổi cùng chuyên gia quốc tế. Ảnh tư liệu


Trong khi đó, chia sẻ về người tiền nhiệm, nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân cho hay, dù giáo sư Nhạ chỉ làm Bộ trưởng trong một nhiệm kỳ 5 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng, đặc biệt với sự ra đời của Luật Khoa học và Công nghệ năm 2000.

Đạo luật đầu tiên của Việt Nam về khoa học, công nghệ này tạo tiền đề để Bộ xây dựng nhiều chính sách mới. Sau này, khi làm Chủ tịch Hội đồng chính sách Khoa học và Công nghệ quốc gia, giáo sư tiếp tục đóng góp cho sự ra đời nhiều văn bản quan trọng, như Nghị định 115/2005 về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập, Nghị định 80/2007 về việc thành lập doanh nghiệp khoa học và công nghệ, Nghị định 23/2014 về quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia.

Ghi nhận những cống hiến suốt đời của giáo sư Chu Tuấn Nhạ với sự nghiệp phát triển ngành khoa học và công nghệ Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết sẽ tổ chức lễ tang theo nghi thức Lễ tang cấp cao. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng làm Trưởng ban tổ chức lễ tang.

Lễ viếng GS.TS Chu Tuấn Nhạ được tổ chức vào 7h05 ngày 7/12. Lễ truy điệu và đưa tang từ 9h, ngày 7/12, tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ an táng được tổ chức cùng ngày tại Cổng viên tưởng niệm Thiên Đức, tỉnh Phú Thọ.

Trọng Đạt

• Nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Tuấn Nhạ qua đời
• Lãnh đạo Khoa học và Công nghệ, Bưu chính viễn thông qua các thời kỳ

Góp ý kiến tạo

Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ

Gửi góp ý

Adblock test (Why?)

Nguồn VNExpress​