Nhiều robot bắt chước con người chạy nhảy, nấu ăn, giặt quần áo... nhưng không có khuôn mặt vì "chức năng quan trọng hơn hình thức". Robot hình người được đánh giá là xu hướng công nghệ lớn tiếp theo, khi hàng loạt công ty trên toàn cầu, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc, chạy đua để tạo ra những cỗ máy hoạt động giống người nhất có thể, từ làm các công việc tại gia đến lắp ráp trong nhà máy. Dù vậy, dễ nhận ra đa số phần đầu của chúng là khung kim loại rỗng thay vì mô phỏng đầy đủ đặc điểm như người thật. Theo giới chuyên gia, việc con người có đầu với mắt, mũi, tai... chủ yếu phục vụ chức năng như thị giác, thính giác. Trong khi đó, với robot hình người, phần đầu mang tính hình thức, vì chúng "cảm nhận" thế giới quan bằng camera và cảm biến - vốn gắn ở khắp nơi trên cơ thể chúng thay vì tập trung ở đầu. Hai mẫu robot hình người do Unitree sản xuất. Ảnh: China Daily "Trong khi con người chỉ có hai mắt, robot được trang bị hệ thống từ ba camera trở lên, mang lại trường nhìn rộng và thiết thực hơn", Wu Changzheng, Chủ tịch công ty MagicLab nổi tiếng với robot hình người MagicBot, giải thích với iChongQing. "Việc thiết kế đặc điểm khuôn mặt chỉ để giống con người thực sự có thể gây hạn chế hiệu suất nhận thức xung quanh của robot". Theo Conversation, robot hình người nên tập trung vào việc hoàn thiện chuyển động hơn là tương tác xã hội. Do đó, loại bỏ đặc điểm khuôn mặt cho phép thiết kế linh hoạt hơn. Chẳng hạn, thay vì chỉ có khuôn mặt, hệ thống thị giác có thể được phân bổ trên đầu, camera đặt trước ngực, sau lưng hoặc một số bề mặt cong khác cho phép nhận diện 360 độ mà không bị cản trở bởi cấu trúc khuôn mặt. Thiết kế này cũng giúp tích hợp các cảm biến bổ sung dễ dàng. Zhao Weichen, Phó chủ tịch BoosterRobotics - công ty đứng sau mẫu T1 vừa vô địch Giải bóng đá robot hình người thế giới hồi tháng 6, đồng tình. Theo ông, trọng tâm của các công ty sản xuất là hoàn thiện chuyển động, như đi bộ, cầm nắm và tương tác thay vì mô phỏng biểu cảm gương mặt. Bên cạnh đó, việc tạo ra một khuôn mặt siêu thực có thể tạo ra hiệu ứng "Thung lũng kỳ lạ" gây khó chịu và bất an cho người dùng. "Thung lũng kỳ lạ" (Uncanny Valley) là thuật ngữ được nhà robot học Nhật Bản Masahiro Mori đề cập năm 1970, mô tả cảm giác sợ hãi khi con người đối diện với một cỗ máy quá giống người, nhìn chằm chằm bằng hai con mắt thủy tinh, khiến họ cảm thấy rờn rợn, khó chịu hoặc sợ hãi. Thời gian qua, nhiều nhà nghiên cứu đã "đi đường vòng" bằng cách thiết kế robot ít giống người hơn trong khi vẫn giữ lại nét đáng yêu cho chúng. Thực tế, vẫn có nhiều công ty cố gắng tạo robot với khuôn mặt như thật. Chẳng hạn, công ty EXrobots phát triển robot giống những nhân vật lịch sử, như nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc Lý Bạch hay nhà vật lý Albert Einstein, với chuyển động khuôn mặt chân thực. Robot của EXrobots với khuôn mặt của nhà thơ Lý Bạch. Ảnh: EXrobots "Trong giao tiếp giữa người với người, ngôn ngữ chỉ là một phần của câu chuyện. Biểu cảm và ngôn ngữ cơ thể thường mang ý nghĩa to lớn hơn trong nhiều tình huống", Li Boyang, đồng sáng lập kiêm Chủ tịch EXrobots, nói với iChongQing. Boyang tin robot hình người với khuôn mặt sống động là nền tảng lý tưởng cho việc tích hợp AI cảm xúc, từ đó giúp tương tác giữa người với robot phong phú và tự nhiên hơn, phù hợp cho các ứng dụng trong giải trí, tình bạn, giáo dục, dịch vụ khách hàng, chăm sóc người cao tuổi, thậm chí cả trị liệu sức khỏe tâm thần - những vai trò mà robot không mô phỏng khuôn mặt không thể đảm nhiệm. Zhou Yuqi, Giám đốc kinh doanh của Elephant Robotics, cho rằng việc đưa biểu cảm khuôn mặt người lên robot gặp nhiều thách thức, khiến hầu hết công ty chọn bỏ qua. "Việc thêm da hoặc quần áo tổng hợp có thể ảnh hưởng đến độ linh hoạt của robot. Nếu chỉ có phần đầu trông giống người trong khi phần thân vẫn là cơ học, hiệu ứng sẽ không nhất quán", Yuqi nói. Cũng theo ông, khuôn mặt con người có thể truyền tải cảm xúc tinh tế thông qua chuyển động cơ mặt phức tạp - một khả năng mà công nghệ hiện tại chưa thể tái tạo hoàn toàn. Kết hợp hiệu quả sự linh hoạt của cơ học với biểu hiện cảm xúc vẫn là một thách thức lớn ở lĩnh vực robot hình người. Một số nhà sản xuất cố gắng "dung hòa" các yếu tố. Chẳng hạn, mẫu K1 mới nhất của BoosterRobotics tích hợp hệ thống camera kép mô phỏng mắt, mang lại cho robot vẻ ngoài "dễ thương" hơn trong khi vẫn duy trì tầm nhìn rộng và khả năng nhận dạng hình ảnh mạnh mẽ. Tương tự, GR-3 của Fourier Intelligence có đôi mắt to, biểu cảm và đường nét khuôn mặt rõ nét hơn so với các mẫu trước đó. Giới chuyên gia đồng tình với quan điểm rằng về mặt kỹ thuật, robot không mặt và robot có khuôn mặt giống người được thiết kế cho các mục đích khác nhau. Mỗi loại theo một quỹ đạo riêng, nhưng cùng hướng tới mục tiêu bao trùm: thay đổi cách con người sống và làm việc. "Nhìn về tương lai, câu hỏi thực sự có thể không còn là liệu robot hình người có nên có khuôn mặt hay không, mà là làm thế nào để kết hợp liền mạch chức năng và khả năng biểu cảm trong robot", Yuqi nói thêm. Bảo Lâm tổng hợp Robot 'đổ bộ' triển lãm thành tựu đất nước Những cú ngã tại 'Thế vận hội robot hình người' đầu tiên 'Thế vận hội' robot hình người đầu tiên trên thế giới Robot Mỹ thu hút vì gấp khăn khéo như người Những khả năng mới nhất của robot hình người Adblock test (Why?)Theo Trang Công Nghệ
