MexicoHài cốt mất đầu của 20 người đàn ông trẻ tuổi ở kim tự tháp Maya ở miền nam Mexico chứng tỏ công trình này là đài tưởng niệm. Một số bộ hài cốt ở kim tự tháp Công trình 18. Ảnh: INAH Những nạn nhân hiến tế được chôn trong hai cụm mộ riêng biệt đào cách nhau 1.200 năm, hé lộ tượng đài có thể thờ phụng các vị thần Maya suốt nhiều thế kỷ, IFL Science hôm 21/4 đưa tin. Theo nhóm nghiên cứu đến từ Viện Nhân chủng học và Lịch sử Mexico (INAH), cách nạn nhân bị hành quyết cung cấp bằng chứng rõ ràng cho thấy công trình gắn liền với cái chết và thần cai quản địa ngục. Họ cho rằng người chết kém may mắn bị tước đi phần đầu để hiến dâng lên kim tự tháp và cũng cố mối liên hệ của nó với thế giới bên kia. Nằm ở di chỉ khảo cổ Moral-Reforma trên bán đảo Yucatan, kim tự tháp có tên Công trình 18 nhiều khả năng được xây theo từng giai đoạn, đòi hỏi hiến tế người để kỷ niệm mỗi phần đã hoàn thành. Do đó, hai lần hành quyết tập thể liên quan tới những sự kiện quan trọng trong quá trình xây dựng kim tự tháp. Giai đoạn đầu tiên là cuối thời Tiền cổ điển, kéo dài từ năm 300 trước Công nguyên tới năm 250. Dù nhóm nghiên cứu chưa thể xác định niên đại chính xác của hài cốt, sự tồn tại của 567 vật thờ cúng đi kèm như nữ trang đính hạt, mũi lao, kim bằng xương, giúp các nhà nghiên cứu xếp hài cốt vào khung thời gian trên. Bao gồm 7 nấm mồ riêng biệt, cụm mộ lâu đời hơn chứa xương của ít nhất 12 nạn nhân, một số người dường như sắp xếp theo tư thế ngồi ngay sau khi chết trong khi những người còn lại được chuyển tới sau khi chôn ở nơi khác. Kết quả là nhiều bộ xương không có sự nhất quán. Cụm mộ thứ hai gồm 13 nấm mồ từ thời kỳ Cuối cổ điển, kéo dài từ năm 600 đến 900. Trong số đó, nhà nghiên cứu đến được 8 cá nhân bị mất đầu và đặt riêng biệt để dâng lên kim tự tháp. Cả hai cụm mộ đều bao gồm những người đàn ông trưởng thành trẻ tuổi có dấu hiệu tác động để thay đổi hình dáng hộp sọ. Đó là quá trình nẹp đầu ở độ tuổi rất nhỏ thường gặp trong xã hội Maya trước thời Columbia. Ngoài ra, hai cá nhân có phần răng đã chỉnh sửa, có thể do mài và gắn ngọc thạch vào răng trước. Kết luận của nhóm nghiên cứu còn mang tính sơ bộ và công tác khai quật ở Moral-Reforma vẫn đang diễn ra. An Khang (Theo IFL Science) Mua hàng tại Tin Học Như ÝNguồn VNExpress
