Hạn chế thực phẩm nhiều đường và tinh bột, tiết chế việc uống nhiều nước ngọt, bia rượu, chọn những món lành mạnh như ức gà, cá hấp, thịt bò là những bí quyết ăn uống lành mạnh ngày Tết. Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến (Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng - Viện Dinh dưỡng), cho biết ngày Tết tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu không biết cách duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, đặc biệt với người mắc các bệnh mạn tính. Nguy cơ có thể do sự dư thừa thức ăn mà thiếu cân đối trong dinh dưỡng; chế độ ăn nhiều chất béo xấu, trong thịt, giò chả, nem; đồ chiên rán, xào, quay; đồ ngọt; ít rau xanh. Ngoài ra, thực phẩm nguy cơ mất an toàn vệ sinh do thức ăn nấu xong để lâu, thói quen tích trữ hoặc ăn ngoài hàng quán. Để đảm bảo sức khỏe, các chuyên gia gợi ý một số bí quyết như sau: Hạn chế ăn đồ chiên, xào, rán Thực phẩm đã qua chiên, xào, rán ở nhiệt độ rất cao sẽ chứa những chất béo chuyển hóa - là loại chất béo không có giá trị dinh dưỡng. Chưa kể, những thực phẩm để xào rán cũng được chế biến trong dầu thực vật hoặc dầu hạt, có sẵn chất béo chuyển hóa trước khi được đun nóng lại như thịt gà rán, xúc xích rán, ngô chiên, khoai tây chiên, nem rán... Nếu tiếp tục được đun nóng đến nhiệt độ cao, hàm lượng chất béo chuyển hóa của món ăn đó sẽ tăng lên rất mạnh, là nguyên nhân của các bệnh lý tim mạch (cao huyết áp, máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim)... và đặc biệt là ung thư trực tràng, tụy... Do đó, mọi người tránh ăn thực phẩm nhiều chất béo, nhiều cholesterol như thịt mỡ, bơ, format, nội tạng động vật, các món xào rán... Nên ăn phối hợp cả mỡ động vật và dầu thực vật, không nên thay thế hoàn toàn mỡ động vật bằng các chất béo thực vật. Các acid béo no trong chất béo không vượt quá 10% năng lượng khẩu phần. Các acid béo không no như: acid linoleic, decosahexaenoic và các acid béo không no khác phải đảm bảo cung cấp 11-15% năng lượng. Mỗi người trưởng thành trung bình mỗi ngày nên ăn khoảng 25-30 g dầu, mỡ tương đương 5-6 thìa cà phê, theo bác sĩ Tiến. Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt Ngày Tết, nhà nào cũng có mứt kẹo, bánh ngọt, nước ngọt có ga và các loại hạt: dưa, hướng dương... Nếu trẻ uống nhiều nước ngọt, ăn nhiều bánh ngọt trước hoặc trong khi ăn sẽ dẫn tới có cảm giác no, dẫn đến chán và bỏ ăn. Đồng thời, nước ngọt có ga là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh như béo phì, tiểu đường, tim mạch, bệnh thận, gout, loãng xương... Uống một lon nước ngọt có ga mỗi ngày có thể làm tăng gần 7 kg cân nặng trong một năm, bởi một lon nước ngọt 600 ml chứa khoảng 36 g đường, đường có trong nước uống tăng lực là 24 g/lon 250 ml. Thành phần chủ yếu của nước ngọt có ga là hương vị, chất tạo ngọt, khí CO2, chất bảo quản nên không tốt cho sức khỏe về mặt dinh dưỡng. Do đó, để đảm bảo sức khỏe, mọi người hạn chế tiêu thụ những thực phẩm trên. Hạn chế bánh chưng, xôi, các loại bánh Bánh chưng cung cấp rất nhiều năng lượng. Một chiếc bánh chưng vuông cỡ vừa, chia 8 miếng, mỗi miếng trọng lượng khoảng 114 g, cung cấp 204 kcal, 4,7 g chất đạm, 5,6 g chất béo và 33,9 g chất bột đường. Lượng kcal từ một miếng bánh chưng lớn hơn một bát cơm trắng (khoảng 180-200 kcal). Nên ăn ít bánh chưng hoặc ăn miếng nhỏ. Có thể thay nhân thịt mỡ bằng đậu xanh giúp gan thải độc, đậu đen tốt cho thận, đậu đỏ tốt cho máu... Ăn kèm salad, rau xanh đỡ ngấy. Hạn chế ăn bánh chưng rán. Không ăn vào buổi tối. Khi đã ăn bánh chưng thì không nên ăn thêm cơm hoặc các loại tinh bột khác như bún, phở... Thêm nhiều rau xanh mâm cỗ Tết Rau chứa nhiều chất xơ, có tác dụng giảm hấp thu chất béo, không chế lượng đường và tinh bột đưa vào cơ thể. Đây là thực phẩm rất quan trọng trong dinh dưỡng hàng ngày song thường bị bỏ quên trong mâm cơm ngày Tết. Do đó bác sĩ Chu Thị Tuyết (khoa Dinh Dưỡng, Bệnh viện Hữu nghị) khuyến cáo mọi người chú ý tới nhóm thực phẩm này để có dinh dưỡng lành mạnh. Nguyên tắc là thêm nhiều rau xanh nhất có thể. Tăng cường tiêu thụ rau quả, rau xanh ăn 240-320 g/ngày và quả chín là 240 g/ngày. Xây dựng thói quen ăn giảm mặn, ăn uống điều độ đúng theo nhu cầu. Những người thừa cân, béo phì, rối loạn glucose máu, đái tháo đường nên lưu ý hạn chế các loại quả chín ngọt và nhiều năng lượng như chuối, xoài, mít, vải... Có thể thay đổi bằng cách ăn rau sống sạch để không cảm thấy chán ăn rau, theo bác sĩ Tuyết. Rau sống nên được ngâm, rửa dưới vòi nước để rửa trôi trứng giun, sán. Không nên ngâm rau sống bằng nước muối vì muối làm cho nồng độ nước đậm đặc hơn, trứng giun và sán không rơi xuống khiến rau không sạch. Nếu cảm thấy rau không đảm bảo, có thể chần bằng nước sôi để giữ an toàn. Ăn ức gà, thịt bò Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện dinh dưỡng Quốc gia (Hà Nội), cho biết thịt bò và ức gà là món ăn trong mâm cỗ Tết chứa nhiều protein, ít chất béo, giúp hạn chế tăng cân mà vẫn đảm bảo dưỡng chất. Với thịt bò, nhiều người lầm tưởng chứa nhiều năng lượng và calo, thực tế không phải. Cứ 100 g thịt bò có 20 g protein. Axit amin thiết yếu trong protein của thịt bò tương đối nhiều, trong khi hàm lượng chất béo và cholesterol lại tương đối thấp. Vì vậy, thịt bò thích hợp cho người muốn giảm cân lấy lại vóc dáng. Bên cạnh đó, ức gà là thực phẩm được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích người muốn giảm cân bổ sung vào thực đơn. Món ăn này giúp cơ thể no nhanh và lâu hơn. Protein trong lườn gà thúc đẩy giảm béo toàn thân và mỡ bụng, đồng thời tăng cường khối lượng cơ nạc, tiêu hao năng lượng. Thanh lọc cơ thể bằng trà, nước dừa, nước lọc Theo Lương y Bùi Đắc Sáng, trà xanh, trà cúc là thức uống tốt cho sức khỏe với nhiều chất chống oxy hóa, tăng cường chức năng gan và khuyến khích sản xuất enzyme giải độc. Các chất chống oxy hóa trong trà xanh cũng giúp ngăn ngừa mụn cóc sinh dục, bệnh gan, các vấn đề tiêu hóa, nhiễm khuẩn và nhiều loại ung thư. Nước dừa có tính hàn, giải nhiệt làm mát, chống mất nước, hỗ trợ tiêu hóa do có lượng chất xơ cao. Một ly nước dừa trong những ngày sau Tết sẽ giúp thanh lọc cơ thể và tốt cho tiêu hóa. Bên cạnh đó, bạn luôn nhớ bổ sung nước từ 1,5 đến 2 lít mỗi ngày. Nếu không thích uống nước, bạn có thể ăn trái cây để cung cấp vitamin, chất xơ, vừa giảm ngấy. Phương Nguyễn Mua hàng tại Tin Học Như Ý Nguồn: VNExpress
