Chắc hẳn ai cũng theo dõi ít nhất một blockchain Layer-1 (L1) hoặc Layer-2 (L2) và có thể nắm giữ token dự án lâu dài. Những dự án nào vượt qua mùa đông tiền điện tử năm nay có cơ hội lớn tỏa sáng vào mùa sau. Vậy đâu là chất xúc tác sắp tới? Cùng xem qua một số dữ liệu cứng như sau: Địa chỉ hoạt động hàng ngày (DAA) Số lượng giao dịch hàng ngày Tổng giá trị tài sản khóa (TVL) Số lượng hợp đồng duy nhất được triển khai Ảnh: Artemis Tồn tại khoảng cách giữa các L1 và khi so sánh với L2 thì càng lớn hơn. Hoàn toàn phù hợp nếu chia thành hai nhóm là người dẫn đầu và người thách thức. Đối với các blockchain thuộc người dẫn đầu thì có một số tiêu chí như: TVL từ 1 tỷ đô la Địa chỉ hoạt động hàng ngày lớn hơn 200.000 Khối lượng giao dịch hàng ngày lớn hơn 1 triệu đô la Những dự án nổi bật như Ethereum, BNB Chain, Polygon và Solana. Đối với những người thách thức thì những cái tên đại diện là Arbitrum, Avalanche, Cosmos, Near và Optimism. 1) Hạng mục người dẫn đầu 1.1 Địa chỉ hoạt động trung bình hàng ngày Ảnh: Artemis Để đo lường xu hướng duy trì của DAA, thì một chỉ số nữa là tốc độ tăng trưởng (MoM) để hình dung chi tiết hơn các xu hướng áp dụng. Bất kỳ tốc độ tăng trưởng nào trong khoảng từ -5% đến 5% là ổn định (màu vàng), dưới -5% là thu hẹp (màu đỏ) và trên 5% là mở rộng (màu xanh lục). Kết quả nhận được: BNB Chain là chuỗi duy nhất có hơn một triệu địa chỉ hoạt động hàng ngày. Ethereum khoảng 400-500K và Polygon là khoảng 300-400K. Solana gặp khó khi mức tăng trưởng âm trong 8 tháng liên tục. DAA của Solana lần đầu tiên thấp hơn Ethereum vào tháng 12/2022. Polygon phục hồi chậm và ổn định kể từ tháng 5, đột nhiên tăng 55% trong tháng 10, hưởng lợi từ đợt ra mắt NFT của Reddit cũng như làn sóng từ Web2 đổ sang Polygon. BNB Chain và Polygon hoạt động tốt trong quý 3 và quý 4/2022. Ngược lại, Ethereum hoạt động kém hơn trong nửa cuối năm 2022. 1.2 Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày Ảnh: Artemis Kết quả MoM của khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày như sau: Polygon ổn định với phương sai ít nhất và sắp vượt qua BNB Chain khi cùng có khoảng 3 triệu giao dịch trong quý 4/2022. Khối lượng giao dịch hàng ngày của BNB Chain giảm liên tục trong 7 tháng đầu năm 2022. Solana có số lượng giao dịch hàng ngày thực tế cao nhất, bùng nổ trong quý 2/2022 và giảm mạnh trong quý 4 do liên quan đến Alameda Research. Ethereum không có nhiều biến động trong năm 2022. 1.3 Tổng giá trị bị khóa (TVL) Ảnh: Artemis Kết quả thu được về TVL như sau: Ethereum vẫn đang là vua DeFi, với TVL khoảng 23 tỷ đô la vào cuối năm. Tính đến tháng 12/2022, TVL của BNB Chain bằng 18% Ethereum và Polygon bằng 4,3% Ethereum. TVL Solana giảm mạnh xuống dưới 1 tỷ đô la, với mức giảm 96%. Sự sụp đổ của Terra vào tháng 5 FTX vào tháng 11 làm TVL các hệ sinh thái đều giảm. 1.4 Số lượng hợp đồng duy nhất được triển khai Ảnh: Artemis Kết quả thu được như sau: BNB Chain thể hiện xu hướng giảm mạnh nhất về số lượng hợp đồng duy nhất được triển khai. Đến 9/12 tháng giảm, với mức giảm -70% từ đầu năm 2022. Polygon vượt BNB Chain về số lượng hợp đồng vào tháng 12/2022. Ethereum tăng trưởng chậm trong ba quý đầu tiên, nhưng lại giảm vào quý 4/2022, gần giống với Polygon. Ảnh: Artemis Tổng hợp tất cả các số liệu lại với nhau, biểu đồ trên thể hiện trực quan hóa các thay đổi trạng tháng hàng tuần vào năm 2022, không bao gồm Solana vì khối lượng giao dịch của blockchain Solana quá cao (mức phí gas rẻ dẫn đến tình trạng spam) và TVL Solana giảm mạnh hơn ba blockchain trên. Trong đó, hình tròn biểu thị TVL, trục y biểu thị số địa chỉ hoạt động trung bình hàng ngày và trục x biểu thị số lượng giao dịch trung bình hàng ngày. Nếu hình tròn càng lớn và nằm càng xa về phía trên bên phải thì blockchain đó hoạt động càng tốt. Tóm lại, đối với các blockchain người lãnh đạo, chúng ta nhận thấy: Ethereum là vua của TVL. BNB Chain dẫn đầu về hoạt động và tốc độ. Polygon cho thấy sự ổn định và tiến bộ vào nửa cuối năm 2022. Solana trượt dài sau chu kỳ tăng giá vào năm 2021. Dữ liệu quý 4/2022 không biến động mạnh, thể hiện thị trường đang chán nản. 2. Hạng mục người thách thức 2.1 Địa chỉ hoạt động trung bình hàng ngày Ảnh: Artemis Kết quả thu được như sau: Arbitrum và Optimism là những “tay chơi” mới nổi có tốc độ tăng trưởng cao. DAA cho thấy sự tăng trưởng tích cực mạnh mẽ. Cả hai đều khoảng 50-60 nghìn vào tháng 12/2022. Optimism đã công bố vòng airdrop thứ hai vào tháng 2/2023, tổng cộng 10 triệu token OP sẽ được phân phối. Cosmos đi ngang trong năm 2022, hầu hết các hoạt động đến từ CosmosHub, Osmosis và Evmos. Avalanche có khởi đầu năm 2022 giảm liên tục đến hết quý 3, ngoại trừ tháng 10 số lượng địa chỉ hoạt động trung bình hàng ngày tăng 25,9% do ra mắt mạng con Banff Elastic. Near có mức tăng đột biến vào tháng 9, với MoM lên đến 586%, lý do đến từ unlock token và khởi chạy giai đoạn đầu tiên của nighthade sharding. 2.2 Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày Kết quả thu được như sau: Arbitrum và Optimism tiếp tục dẫn đầu về khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày. Sự gia tăng đột biến của Arbitrum vào tháng 9 là do việc phát hành GMX và bản nâng cấp Nitro để tối ưu hóa hiệu suất của chuỗi. Avalanche có mức DAA thu hẹp, khối lượng giao dịch hàng ngày của nó đã tăng 100% trong nửa cuối năm 2022. Đến từ DeFi Kingdoms (DFK) và Crabada (Swimmer Network) di chuyển sang các mạng con khác. Mặc dù các mạng con được phân loại là tổng số giao dịch trên Avalanche, nhưng chỉ hoạt động trên chuỗi Avalanche C mới tạo ra phí và tăng thêm giá trị cho token AVAX. Đối với Near, mặc dù Sweat Economy đã chứng kiến sự gia tăng mạnh về số lượng địa chỉ hoạt động hàng ngày, khối lượng giao dịch hàng ngày không biến động mạnh. Có thể là do Sweat Wallet vẫn chưa ra mắt nhiều tính năng DeFi/NFT. Sự thổi phồng dành cho Cosmos quá lớn, lực kéo các số liệu vẫn còn chậm chạp, do thiếu hệ sinh thái DeFi/stablecoin. 2.3 Tổng giá trị bị khóa (TVL) Ảnh: Artemis Kết quả thu được như sau: Bước sang tháng 12/2022, Arbitrum là chuỗi duy nhất trong hạng mục thách thức có TVL trên 1 tỷ đô la. Near đat 100 triệu đô la TVL và Cosmos chưa đến 1 triệu đô la, chủ yếu đến từ giao thức StarFi về liquid staking. Arbitrum và Optimism MoM tăng trưởng TVL có dấu hiệu chậm lại vào cuối năm, TVL của Optimism giảm mạnh khoảng 50% trong tháng 11. Avalanche từng đạt TVL 8 tỷ đô la, nhưng nhanh chóng giảm kể từ tháng 3/2022. 2.4 Số lượng hợp đồng duy nhất được triển khai Ảnh: Artemis Arbitrum tiếp tục là chuỗi phổ biến cho các nhà phát triển và dApp, vượt trội hơn cả Optimism. Hầu hết các giao thức DeFi đã chọn hoạt động trên Arbitrum, bao gồm cả Trader Joe và Gains Network gần đây nhất. Càng nhiều dApp trên Arbitrum, giá trị hiệu ứng mạng càng mạnh. Ảnh: Artemis Tóm lại, đối với các blockchain người thách thức, chúng ta nhận thấy: Arbitrum là vua của TVL. Optimism là một ngôi sao đang lên. Avalanche dần đánh mất vị thế. Near và Cosmos tụt hậu hơn hẳn, nguy cơ lớn trong mùa downtrend này. Tổng kết Một biểu đồ nữa cho thấy chuỗi nào có mức giảm tồi tệ nhất so với ATH về TVL, địa chỉ hoạt động hàng ngày và số lượng giao dịch hàng ngày. Điều này cho thấy sức mạnh duy trì và khả năng phục hồi của từng chuỗi trong thị trường giá giảm. Ảnh: Artemis Qua đó thu được kết quả như sau: Arbitrum là chuỗi duy nhất có màu xanh ở cả 3 chỉ số. Optimism tiếp bước theo sau với hoạt động tương đối tốt. Near, Avalanche và Cosmos bị ảnh hưởng nặng nề. Solana có màu xám xét về TVL và DAA, cho thấy nhiều dApp và người dùng rời bỏ hệ sinh thái “Ethereum Killer” này. Một số chất xúc tác cho hai hạng mục blockchain người dẫn đầu và người thách thức như sau: Đối với người dẫn đầu Nâng cấp Ethereum Shanghai (ETA sớm nhất là vào tháng 3). Đây sẽ là cột mốc tiếp theo sau The Merge. Cho phép rút tiền đối với ETH đã stake, làm tăng nhu cầu về ETH và thu hút nhiều người dùng hơn tham gia staking. EIP-4844 (proto-danksharding), cột mốc đầu tiên của sharding, đây là giao dịch shard blob, một loại giao dịch mới chấp nhận dữ liệu “blob” để mở rộng mạng. EIP-1559, bất chấp sự suy thoái của thị trường, trong một số khoảng thời gian nhất định từ tháng 10 đến tháng 11, hoạt động tăng đột biến nhỏ cũng đủ để kích hoạt ngưỡng burn ETH, giúp ETH giảm phát. Khi thị trường có dấu hiệu phục hồi, sức nóng có thể tăng lên. Cập nhật mạng thử nghiệm Polygon zkEVM. Mọi thử nghiệm gần như đã hoàn thành, chỉ chờ đợi mainnet. Đội ngũ Solana muốn khắc phục tình trạng nghẽn mạng, nếu thành công thì Solana có cơ hội tăng trưởng trở lại. Đối với người thách thức Avalanche Wrap Messaging trong bản nâng cấp Banff 5 cho phép các mạng con giao tiếp cục bộ với nhau. Hiện đang có sẵn trong Golang và Rust VM SDK, nhưng sẽ sớm được triển khai cho mạng con EVM vào năm 2023. Arbitrum hồi sinh “Odyssey”, một sáng kiến của NFT đã tạm dừng trước đó do gas mạng Ethereum quá cao và đầu cơ chờ airdrop token của Arbitrum. GameFi hoặc các ứng dụng xã hội được xây dựng trên Subnet của Avalanche hoặc Nova của Arbitrum. Cosmos’ Interchain Security dự kiến sẽ sẵn sàng vào tháng 1 này. Một phiên bản sửa đổi của whitepaper Cosmos 2.0 được đề xuất. Optimism di chuyển Goerli Testnet sang Bedrock vào ngày 12/1. Nếu mọi việc suôn sẻ, mainnet dự kiến sẽ chuyển sang Bedrock trong quý 1 này. Các cải tiến của Redrock giúp giảm phí dữ liệu L1 và giới thiệu các bằng chứng hoạt động mới. Synthetix hoạt động trên Optimism, cho thấy sự tăng trưởng sau khi phát hành phiên bản v3. Tất nhiên đây chỉ là một số sự kiện đáng chú ý, đối với blockchain L1, L2 người thách thức, nhiều ứng viên “nặng ký” mới nổi như Polkadot, Fantom, Aptos, ImmutableX hay cả những cái tên đang thực hiện testnet như Sui hay Sei. Những cuộc cạnh tranh hứa hẹn hấp dẫn diễn ra trong năm 2023. Mua hàng tại Tin Học Như Ý Nguồn: Thecoindesk.com
