Sự kiện voi Mary, "ngôi sao" trong gánh xiếc rong Sparks World Famous Shows, bị xử treo cổ vì tội giết người tại bang Tennessee, Mỹ gây ra chấn động lớn trong dư luận vào năm 1916, theo Rare Historical Photos. Câu chuyện của Mary bắt đầu vào cuối thế kỷ 19 với Charlie Sparks, một người biểu diễn xiếc từ năm 8 tuổi. Cha ông đã mua con voi châu Á 4 tuổi này và đặt tên là Mary. Sparks cùng người vợ Addie Mitchell tiếp tục chăm sóc và nuôi dưỡng Mary như chính con mình. Sau này, ông trở thành chủ sở hữu Sparks World Famous Shows, gánh xiếc rong với những chú hề, nghệ sĩ nhào lộn, sư tử và các con thú độc lạ khác, trong đó có Mary. Biệt danh của con voi là "Big Mary" (Mary To Lớn) vì nó nặng đến 5 tấn và từng được giới thiệu là "Động vật trên cạn lớn nhất Trái Đất còn sống". Ngày 12/9/1916, bi kịch xảy ra khi Walter Eldridge, một kẻ lang thang được đoàn xiếc thuê trước đó một ngày, ngồi trên lưng Mary để điều khiển cả đoàn voi diễu hành. Mary là ngôi sao của buổi biểu diễn nên được đi đầu, theo sau là những con voi khác của đoàn xiếc. Eldridge không hề có kinh nghiệm điều khiển voi, điều duy nhất anh ta được yêu cầu là sử dụng một chiếc gậy gắn mũi giáo sắc nhọn để buộc Mary nghe lời. Voi Mary bị treo cổ bằng cần cẩu. Ảnh: Rare Historical Photos. Khi Mary vươn vòi định ăn một miếng vỏ dưa hấu, Eldridge dùng gậy sắt chọc mạnh vào sau tai con voi, theo lời kể của nhân chứng W.H. Coleman. Mary nổi giận, dùng vòi cuốn lấy người Eldridge, ném xuống đất và dẫm lên người anh ta. Một số nhân chứng lại nói Mary chỉ dùng vòi quất mạnh vào đầu Eldridge. Khán giả trở nên hoảng sợ, la hét và vội vã bỏ chạy. Một thợ rèn trong vùng dùng súng lục bắn nhiều phát vào Mary nhưng con voi không hề hấn gì. Sau giây phút giận dữ, Mary đột nhiên bình tĩnh lại, đứng sững và có vẻ bối rối trước tiếng súng cũng như tiếng hô hào của người dân: "Giết con voi, giết con voi!". Trước cơn giận dữ của đám đông, Charlie Sparks miễn cưỡng quyết định cho công khai hành quyết con voi để nhanh chóng giải quyết tình huống tồi tệ này. Đám đông nhanh chóng đưa ra phán quyết sẽ dùng cần cẩu hạng nặng để treo cổ nó ngay hôm sau. Hôm đó, trời mưa và có nhiều sương mù. Mary được đưa đến khu đường ray Clinchfield, Unicoi, Tennessee, nơi một đám đông hơn 2.500 người gồm cả trẻ em tụ tập sẵn. Mọi người tụ tập xem voi Mary bị xử tử. Ảnh: Rare Historical Photos. Trên đường, Mary vẫn dẫn đầu 4 con voi khác của đoàn xiếc, mỗi con quấn vòi vào đuôi con đi trước như trong rất nhiều lần diễu hành trước đây. Sparks hy vọng sự hiện diện của chúng sẽ giúp Mary nghe lời. Nhưng khi người ta quấn sợi xích sắt quanh cổ Mary, lũ voi bắt đầu kêu lên thảm thiết khiến ông sợ nó sẽ tìm cách chạy trốn. Để đề phòng, người ta dùng xích sắt buộc một chân của Mary vào đường ray xe lửa, nhưng họ quên tháo nó ra khi chiếc cần cẩu bắt đầu hoạt động, dần dần nhấc Mary lên cao. Khi cần cẩu nhấc Mary lên khoảng 1,5 mét thì sợi xích đột nhiên bị đứt, con voi rơi thẳng xuống đất và gãy hông. Các nhân viên đoàn xiếc quấn sợi xích thứ hai quanh cổ Mary và nó lại được nhấc lên lần nữa. Con voi giãy giụa và kêu lên đau đớn trong khi đám đông hò reo bên dưới. Cuối cùng, Mary ngừng cử động, hoàn toàn im lặng. Người ta tiếp tục treo con voi lơ lửng suốt nửa tiếng đồng hồ trước khi bác sĩ thú y tuyên bố nó đã chết. Đến đêm, một con voi trong gánh xiếc từng sống cùng Mary nhiều năm trốn ra ngoài và chạy về phía khu đường ray, nơi Mary trút hơi thở cuối cùng, nhưng sau đó bị bắt lại và trả về đoàn xiếc. Khi hình ảnh về cuộc hành hình voi Mary xuất hiện trên mặt báo, nó đã gây tranh cãi rất lớn trong dư luận, nhưng câu chuyện buồn của "Mary Sát nhân" không phải là trường hợp duy nhất. Năm 1903, voi Topsy bị xử tử bằng điện tại New York sau khi giẫm lên ba người điều khiển. Năm 1994, voi Tyke bị cảnh sát Honolulu bắn 87 lần vì chạy trốn khỏi rạp xiếc và giết chết người huấn luyện. Sau này, cái chết của Mary cùng các trường hợp hành hạ động vật để chúng biểu diễn mua vui khiến nhiều tổ chức bảo vệ động vật lên tiếng. "Mary đơn giản chỉ hành động như một con voi. Chúng vốn đã nguy hiểm rồi, và tôi không đổ tội cho Mary về những gì xảy ra. Những người đưa nó vào rạp xiếc mới có lỗi", Ed Stewart, người đứng đầu tổ chức Performing Animals Welfare Society, nhận xét. Thu Thảo Mua hàng tại Tin Học Như ÝNguồn VNExpress
