Các bệnh lý đáy mắt là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa, nhất là khi việc chữa trị còn không ít hạn chế. Theo đó, hội thảo "Anti-VEGF, bước đột phá trong điều trị một số bệnh lý đáy mắt gây mù thường gặp" vừa diễn ra đã thu hút sự chú ý của nhiều người. Hội thảo do bệnh viện Mắt Trung ương (Hà Nội), bệnh viện Mắt TP HCM phối hợp với Văn phòng đại diện Novartis tại Việt Nam tổ chức. Tại sự kiện, Phó giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Như Hơn, Giám đốc bệnh viện Mắt Trung ương, cho biết, một số bệnh lý đáy mắt như thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (AMD), phù hoàng điểm do đái thoái đường (DME), phù hoàng điểm do tắc tĩnh mạch võng mạc (RVO) ngày càng gia tăng, trở thành nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu nếu không điều trị kịp thời. Các bệnh này không những làm suy giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, khiến họ gặp nhiều khó khăn, hạn chế năng lực và sự độc lập trong cuộc sống, mà còn khiến bệnh nhân dễ bị trầm cảm và lo lắng; tạo nên gánh nặng cho xã hội. Hiện nay, khám mắt định kỳ là biện pháp hiệu quả nhất trong phát hiện, điều trị bệnh. Trong đó, bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (AMD) là bệnh rối loạn hoàng điểm gây mất thị lực trung tâm. Đây là nguyên nhân chính gây mù lòa ở người trên 50 tuổi. Người hút thuốc, cao huyết áp, người có nồng độ cholesterol máu cao, bệnh nhân tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu... có nguy cơ cao mắc bệnh này. Nữ giới có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa hoàng điểm cao gấp 2 lần so với nam. Bệnh có hai thể, thể ướt và thể khô. Thể ướt ít gặp hơn (chiếm khoảng 10%) nhưng lại gây ra tỷ lệ mất thị lực cao (90%). Triệu chứng điển hình của bệnh là giảm thị lực trung tâm, ám điểm trung tâm, rối loạn màu sắc, méo hình và ám điểm. Hội thảo "Anti-VEGF, bước đột phá trong điều trị một số bệnh lý đáy mắt gây mù thường gặp" vừa diễn ra đã thu hút sự chú ý của nhiều người. Còn với những người trong độ tuổi lao động thì bệnh phù hoàng điểm do đái tháo đường (DME) là nguyên nhân gây mù hàng đầu. Bệnh có thể xảy ra ở cả đái tháo đường type một và đái tháo đường type 2. Ước tính khoảng 8% bệnh nhân đái tháo đường bị phù hoàng điểm làm suy giảm thị lực. Bệnh gây tổn thương các mạch máu nhỏ của võng mạc. Dịch bị rò rỉ từ các mạch máu tổn thương vào vùng võng mạc trung tâm gây phù và dẫn đến giảm thị lực nếu không được điều trị. Các yếu tố liên quan đến DME như nồng độ HbA1c, thời gian bị đái tháo đường, tăng huyết áp tâm trương, giới tính… Bệnh tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc (RVO) là bệnh lý mạch máu võng mạc hay gặp sau bệnh võng mạc đái tháo đường gây giảm thị lực nặng. Người cao huyết áp, đái tháo đường, tăng mỡ máu, các bệnh lý tim mạch do tăng độ nhớt của máu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Dấu hiệu lâm sàng của bệnh là mất thị lực đột ngột một bên, không đau. Mức độ mất thị lực phụ thuộc vào tình trạng tổn thương võng mạc. Một số bệnh nhân không có triệu chứng. Biến chứng thứ phát của bệnh là glaucoma và mù lòa. Trước đây, y học đã có nhiều phương pháp điều trị các bệnh lý đáy mắt nhưng mỗi phương pháp có những hạn chế khác nhau, chưa điều trị dứt điểm và hiệu quả bệnh. Mới đây, với sự ra đời của thuốc ức chế tăng sinh tân mạch (anti-VEGF) đã tạo bước đột phá mới trong điều trị bệnh. Ranibizumab, bevacizumab là hai thuốc được sử dụng hiện nay ở nước ta trong điều trị bệnh. Trong đó, chỉ có ranibizumab được bào chế chuyên dùng cho nhãn khoa. Ranibizumab là mảnh kháng thể đơn dòng được nhân hóa để ức chế tất cả các đồng dạng hoạt động của yếu tố tăng sinh mạch máu A (VEGF-A). Nồng độ VEGF-A tăng lên trong bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già thể ướt và một số bệnh võng mạc khác như phù hoàng điểm do đái tháo đường và phù hoàng điểm do tắc tĩnh mạch võng mạc. Thuốc được bào chế chuyên dùng cho nhãn khoa nhằm giảm thiểu sự phơi nhiễm toàn thân. Cụ thể, với bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già, ranibizumab giúp bệnh nhân điều trị thành công duy trì và cải thiện thị lực trong năm đầu tiên lên tới 95%. Các nghiên cứu đều chứng tỏ thuốc giúp giảm 50% - 60% nguy cơ mù lòa do bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già thể ướt. Đối với bệnh phù hoàng điểm do đái tháo đường, khi dùng liều lặp lại thuốc kháng VEGF (như ranibizumab) thì có thể ngăn ngừa sự rỉ dịch và gây phù hoàng điểm từ các mạch máu, giúp cải thiện thị lực. Ranibizumab là thuốc ức chế VEGF đầu tiên được phê duyệt cho chỉ định phù hoàng điểm do đái tháo đường ở nhiều quốc gia từ tháng 1/2011. Còn đối với bệnh tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc, ranibizumab là thuốc ức chế VEGF đầu tiên được phê duyệt cho điều trị suy giảm thị lực do phù hoàng điểm thứ phát gây ra bởi tắc tĩnh mạch võng mạc (gồm cả tắc tĩnh mạch nhánh và trung tâm võng mạc). Ngọc Bích Nguồn VNExpress
