Lấy chồng hơn một năm không có thai, chị Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) đi khám mới hay bị đa nang buồng trứng. Dùng thuốc kích trứng vài lần mà kích thước nang noãn, niêm mạc không đủ đậu thai. Chẳng ngờ uống 20 thang thuốc Đông y chị đã có bầu. Thông thường, trứng trưởng thành phải đạt kích thước 18-22 mm, niêm mạc tử cung (lớp lót tử cung) phải dày 9-11mm mới có thể đậu thai. "Không hiểu sao mọi người kích trứng thì được nhưng tôi dùng không lên. Cách đây một năm, niêm mạc khoảng 6 mm, nang noãn 13 mm. Sau nhiều tháng kích trứng vẫn loay hoay ở con số này", chị Hoàn, 26 tuổi, kể lại. Đầu năm nay, chị chuyển sang uống thuốc Đông y, sau 10 thang thuốc thì đến ngày 12 của chu kỳ kinh, niêm mạc của chị lên được 8 mm, nang noãn đạt 17 mm. Uống tiếp vài thang nữa thì chị đậu thai. Hiện cái thai đã được gần 5 tháng. Chị Kim Dung (38 tuổi, đường Láng) cũng bị đa nang cả hai bên buồng trứng. Chị cho biết có con đầu xong thì bị bế kinh, nhiều tháng mới có một lần. Hầu như lần nào đi siêu âm thì niêm mạc chỉ đạt 4,5 mm, còn buồng trứng quá nhiều nang nhỏ. Chị đã điều trị Tây y để có kinh, nhưng cứ dừng thuốc lại mất kinh. Sau khi chuyển sang uống thuốc Đông y được 20 thang, chị có kinh trở lại. Vào ngày 12 của chu kỳ kinh, chị đi siêu âm thì niêm mạc tăng lên được gần 8 mm, hình ảnh đa nang buồng trứng không còn. Hiện, chị vẫn tiếp tục uống thuốc Đông y và dự định kết hợp thêm các thủ pháp Tây y để có thể mang thai lần nữa. Chị Vân (26 tuổi, Ngô Quyền, Hải Phòng) cũng bị đa nang buồng trứng gây ra bế kinh kéo dài. Lấy chồng hơn 3 năm, sinh hoạt vợ chồng tự nhiên mà chị vẫn chưa đậu thai lần nào. Cũng như nhiều người khác, vợ chồng chị đến bệnh viện khám hiếm muộn. Kết quả của chồng chị tốt, riêng chị buồng trứng nhiều nang nhỏ, không có nang noãn vượt trội. "Bác sĩ bảo với nang noãn như vậy thì rất khó đậu thai", chị buồn kể. Một thời gian dài chị dùng thuốc tránh thai để xuất hiện kinh nguyệt. Sau khi có kinh, dùng thuốc kích trứng rụng. Rong ruổi cả năm từ Hải Phòng lên Hà Nội điều trị, bệnh vẫn mù mịt, vợ chồng chị nản chuyển sang dùng thuốc Đông y. "Tôi mới uống thuốc một tháng mà siêu âm hình ảnh đa nang buồng trứng không còn. Giờ đã có trứng vượt trội, niêm mạc cũng dày hơn trước", chị Vân nói. Người phụ nữ mong con này cũng cho biết sẽ theo y học cổ truyền một thời gian nữa vì "Bác sĩ bảo muốn có thai thì trước hết nội tiết phải tốt, mà Đông y có thế mạnh chữa nội tiết, lại không lo những tác dụng phụ như dùng thuốc nội tiết của Tây y". Bên cạnh chữa đa nang buồng trứng bằng Tây y, người bệnh cũng có thể tham khảo dùng thuốc đông y. Ảnh: Phan Dương. Theo lương y Phó Hữu Đức - Chủ tịch Hội đông y Cầu Giấy, Hà Nội, buồng chứng đa nang là một nhóm bệnh phổ biến thuộc về nội tiết của phụ nữ. Triệu chứng cơ bản của đa nang buồng trứng là không rụng trứng kéo dài, lấy chồng không đậu thai, bế kinh hoặc kinh loãng, buồng trứng có nhiều nang nhỏ... Một số người có triệu chứng nam hóa dễ nhận biết như ria mép, lông chân, tay, vùng kín rậm bất thường. Người nhiều mụn ở mặt, lưng, ngực. Người béo phì nhưng không khỏe, hay mệt mỏi, kém vận động... "Với phụ nữ bình thường, đến ngày thứ 14 của kỳ kinh thì có trứng phát triển vượt trội, có hiện tượng rụng trứng, nhưng ở phụ nữ đa nang, không có trứng vượt trội mà có nhiều nang nhỏ", lương y cho biết. Theo quan niệm của Đông y, một khi bị đa nang buồng trứng sẽ không thể sinh con tự nhiên được vì: Ở người bình thường muốn đậu thai và giữ thai phát triển khỏe mạnh thì niêm mạc tử cung phải dày từ 10 mm trở lên, kích thước nang noãn từ 19 mm đến 23 mm. Trong khi những người bị buồng trứng đa nang thì niêm mạc thường quá mỏng hoặc quá dày, trứng bé, không phát triển. Lương Y Đức phân chia hội chứng buồng trứng đa nang thành 2 thể chính: - Do can huyết nhiệt: biểu hiện thường thấy là nổi mụn, nóng trong người, kinh nguyệt không đều, môi khô, người gầy, ăn uống kém, đau bụng kinh, đau lưng, tức ngực (những người này thường ngực hơi lép hơn người bình thường). Trường hợp này dùng bài thuốc thanh can, huyết nhiệt. Ngoài bài thuốc ra cần có chế độ ăn mát, không ăn uống đồ cay, nóng hoặc chua. Cần phải uống thuốc trong vài tháng để có kinh, kinh điều hòa, từ đó mà niêm mạc, trứng phát triển. - Do thận âm khí hư sinh ra nội nhiệt: Về cơ bản người bệnh vẫn có các triệu chứng như trên, song điểm dễ phân biệt với thể trên nhóm này có là huyết áp thường thấp, hay chóng mặt, đau đầu, khi đói dễ bị hạ đường huyết. Những người do thận âm khí hư dễ bị béo phì, dù có uống nước lọc vẫn béo. Người mệt mỏi, nhợt nhạt, lười vận động. Dùng bài thuốc bổ thận, bổ khí huyết, điều hòa kinh nguyệt (Tùy theo cơ thể người bệnh sẽ được cân nhắc nên điều trị vấn đề nào trước). Trường hợp này cũng phải mất vài ba tháng để cơ thể đi vào ổn định. Bàn về hội chứng đa nang buồng trứng, lương y đông y đa khoa Vũ Quốc Trung cho biết thêm, đây là hiện tượng buồng trứng có nhiều nang nhỏ, trứng không phát triển được, không có hiện tượng phóng noãn, rụng trứng. "Tuy gây rối loạn phóng noãn, không rụng trứng, đa phần sẽ bị vô sinh, hiếm muộn nhưng một số nhỏ phụ nữ có buồng trứng đa nang vẫn có thể có con tự nhiên mà không cần bất cứ can thiệp bằng thuốc hay thủ thuật nào", lương y Trung cho biết. Đơn cử là trường hợp chị Thương (26 tuổi, Thụy Khuê, Hà Nội). Thương cho biết ngay từ thời mới dậy thì, vòng kinh của chị đã rất dài, máu kinh loãng, bị ít, mỗi lần bị đau bụng. Đi khám thì biết đa nang buồng trứng. Thời đó bác sĩ khuyên không cần điều trị, nếu sau này lấy chồng quá 6 tháng không mang thai thì đến viện chữa theo dạng vô sinh. "Tôi sợ mình không có con nên khi anh ấy đề nghị cưới còn từ chối, nói là không có bầu thì không cưới. Thế nhưng chẳng ngờ hai đứa không dùng biện pháp tránh thai vài lần thì đã 'dính'", Thương chia sẻ. Cô thấy may mắn vì thuộc số ít người bị đa nang mà có thể mang thai tự nhiên. Chỉ vài ngày nữa, đôi vợ chồng mới cưới sẽ chào đón một bé trai. Thạc sĩ đông y Vũ Quốc Trung chia sẻ, trong y học cổ truyền không có bệnh nào là đa nang buồng trứng. Căn cứ vào triệu chứng và nguyên nhân bệnh lý thì hội chứng này liên quan đến thận hư, đàm uất và can uất. Mỗi tạng này sẽ có một bài thuốc chữa khác nhau. Cũng theo vị này, sau vài tháng uống thuốc Đông y chắc chắn kích thước niêm mạc, nang noãn sẽ tăng lên, đạt tiêu chuẩn đậu thai. Lúc này, tùy vào từng cặp vợ chồng mà có thể sinh con tự nhiên, hay nhờ các thủ pháp của Tây y để đậu thai nhanh hơn. "Việc có con cần nhiều yếu tố, trong đó các chỉ tiêu trứng, niêm mạc, tinh trùng tốt thì đã chiến thắng một nửa. Vì vậy mà, phụ nữ bị đa nang buồng trứng có thể sinh con tự nhiên hay phải nhờ y học hiện đại can thiệp thì Đông y vẫn hỗ trợ được. Qua vài đợt thuốc chắc chắn đi siêu âm hình ảnh đa nang buồng trứng sẽ không còn", lương y Vũ Quốc Trung nhấn mạnh. Phan Dương Nguồn VNExpress